تاریخ داروسازی
هزاران سال پیش از آنکه زراعت توسعه یابد، تمدن ابتدائی قبیله ها دانشی از گیاهان دارویی داشته است. در مورد اینکه کدام سرزمین زادگاه نخستین جوانه های پزشکی و داروسازی بوده است، نظرات متفاوتی وجود دارد. داروسازی و پزشکی در آغاز بیشتر مبتنی بر اعتقاد به نیروهای فرا طبیعی و جادوگری بوده است و حتی گیاهان برای قوت بخشیدن به شیوه سحر آمیز بکار گرفته می شدند. در لوح های باقیمانده از آشور یا نیپال 250 داروی گیاهی و 120 داروی معدنی مشخص شده است. دیوسکورید رساله تصویری مفردات پزشکی را بر پایه تصاویر گیاهی کراتئوس در 60 سال پس از تولد مسیح نوشت و جالینوس تدوین کننده نظریه هومورال است. در اوستا نخستین پزشک تریتئه پدر گرشاسب است که از خواص گیاهان دارویی و عصاره آنها اطلاع داشته است.در دوره ماد دو مکتب پزشکی وجود داشته است.
یکی مزدیسنا و دیگری اکباتان.مکتب نخست مبتنی بر آراء زرتشت و بیشتر دستورهای بهداشتی بوده است و از گیاهان بعنوان شفادهنده یاد میکند. وجود کلمه پزشک در این مکتب نشانه ای از جدا شدن تدریجی خرافات و اوهام از پزشکی است. در دوره هخامنشی نیز گنجینه پزشکی و داروسازی همان اوستا است. واژه " اوروبئشه زو" به معنای گیاه درمانی است و در وندیداد از گیاهان دارویی متعدد نام برده شده است. در دوره ساسانیان مباحث نظری وعملی در پزشکی و داروسازی و گیاه درمانی گسترش بیشتری یافته است. سفر برزویه به هند در این گسترش نقش زیادی داشته است. پزشکی و داروسازی بعدی ایران بر روی مکتب جندی شاپور استوار گردید.
در زمان خلفای عباسی با گسترش سریع اسلام مراکز بزرگ علمی جهان آن روز در زیر یک لوا قرار گرفت وباتلفیق علوم، حکمت و فرهنگ اقوام و ملل دیگر، تمدنی جدید پایه گرفت و دانش داروسازی و پزشکی نیز از درخشان ترین دوره های خود را در این بخش از جهان آغاز کرد.
نخستین داروخانه در قرن 5 هج/ 9 م پیدا شد و لفظ صیدنه یا صیدله را گرفت.ابوبکر محمد رازی از نخستین کسانی است که داروسازی را رشته ای مستقل از پزشکی ولی در رابطه با آن میداند و میتوان او را نخستین کسی دانست که به داروسازی پرداخته است. در کتاب دوم قریب 800 دارو را که بیشتر گیاهی است شرح میدهد و در ضمن مبانی نظری و عملی داروسازی را به تفصیل بیان میکند. ابوریحان محمد بن احمد بیرونی را میتوان پایه گذار داروسازی و گیاه شناسی بومی دانست. ابو منصور موفق الهروی کتاب الابنیه عن حقایق الادویه را در قرن 4 هجری به زبان فارسی نوشت با این کتاب سنت تازه ای از داروشناسی در ایران آغاز میشود که تا به حال ادامه یافته است. سید اسماعیل جرجانی دایره المعارف پزشکی و داروسازی خود را به نام ذخیره خوارزمشاهی در اوایل سده ششم هجری نوشت و اصطلاحات فنی پزشکی را بر پایه درستی استوار ساخت.
با غلبه مغولان چیزی بر پزشکی ایران افزوده نگردید. علی بن الانصاری معروف به حاج زین الدین عطار که او را بزرگترین داروساز دوره مغول خوانده اند کتاب اختیارات بدیعی را نگاشت. در این دوره علاوه بر داروهای گیاهی و داروشناسی سنگها نیز مورد استفاده قرار گرفت. مظفر بن محمد الحسین شفایی که معروفترین داروساز دوره شاه عباس است کتابی به نام طب شفایی در زمینه داروسازی نگاشت. این کتاب از این نظر که پایه کتاب فارماکوپئا پرسیکا نوشته فردریک آنژلوس قرار گرفته حائز اهمیت است. محمد مومن تنکابنی معرف به حکیم مومن پزشک شاه سلیمان صفوی کتاب مشهور تحفه المومنین را تالیف کرد. و سید حسن خان شیرازی کتاب مخزن الادویه را تالیف کرد که تا ایجاد مدرسه دارالفنون از آن استفاده میشد .
پس از افتتاح مدرسه داروسازی معلمان این مدرسه داروخانه ای طبق موازین اروپا در تهران دایر ساختند. در 1298 نظامنامه دارو فروشی وضع گردید و رشته داروسازی در 1301 شمسی در مدرسه عالی طب ایجاد شد.
شرکتهای داروسازی گل و داروسازی عبیدی را شاید بتوان از اولین سازندگان مواد دارویی در ایران دانست. بخش داروسازی مرکزی دانشگاه تهران در سال1321 تاسیس شد و به تهیه دارو برای بیمارستانهای دانشگاه تهران پرداخت. سال 1336 کارخانه تولیدارو و پس از آن بنگاه دارو پخش ایجاد گردید. در سالهای 36-58 تولید عمده داروها برعهده شرکتهایی بود که به صورت تحت لیسانس صنایع دارویی جهان کار میکردند. از 1360 به بعد نظام نامهای ژنریک جایگزین گردید.
محمد بن زکریا رازی داروساز و پزشک ایرانی *
ابوبکر محمد بن زکریا رازی طبیب فیلسوف شیمیدان داروسازو دانشمند بزرگ ایرانی در سال 251ق درری متولد شد درسال313ق درری فوت نمود .وی برای ایرانیان ومسلمانان همچون بقراط برای یونانیان و اروپائیان است وی در شیمی، فلسفه، ریاظیات، نجوم، ادب و شهره عام بود. وی اولین کتاب ایمنی شناسی جهان را بنام شمیه نوشت و رئیس بیمارستان عضدی و ری در زمان خود بود مهمترین کتب وی الحاوی یا الجامع الکبیراست که و تالیفات دیگر وی طب منصوری و کتاب الجدری و حصبه که در مورد آبله و سرخک نگاشته است ،برءالساعه و الشکوک علی الجالینوس وموارد دیگر****
یکی مزدیسنا و دیگری اکباتان.مکتب نخست مبتنی بر آراء زرتشت و بیشتر دستورهای بهداشتی بوده است و از گیاهان بعنوان شفادهنده یاد میکند. وجود کلمه پزشک در این مکتب نشانه ای از جدا شدن تدریجی خرافات و اوهام از پزشکی است. در دوره هخامنشی نیز گنجینه پزشکی و داروسازی همان اوستا است. واژه " اوروبئشه زو" به معنای گیاه درمانی است و در وندیداد از گیاهان دارویی متعدد نام برده شده است. در دوره ساسانیان مباحث نظری وعملی در پزشکی و داروسازی و گیاه درمانی گسترش بیشتری یافته است. سفر برزویه به هند در این گسترش نقش زیادی داشته است. پزشکی و داروسازی بعدی ایران بر روی مکتب جندی شاپور استوار گردید.
در زمان خلفای عباسی با گسترش سریع اسلام مراکز بزرگ علمی جهان آن روز در زیر یک لوا قرار گرفت وباتلفیق علوم، حکمت و فرهنگ اقوام و ملل دیگر، تمدنی جدید پایه گرفت و دانش داروسازی و پزشکی نیز از درخشان ترین دوره های خود را در این بخش از جهان آغاز کرد.
نخستین داروخانه در قرن 5 هج/ 9 م پیدا شد و لفظ صیدنه یا صیدله را گرفت.ابوبکر محمد رازی از نخستین کسانی است که داروسازی را رشته ای مستقل از پزشکی ولی در رابطه با آن میداند و میتوان او را نخستین کسی دانست که به داروسازی پرداخته است. در کتاب دوم قریب 800 دارو را که بیشتر گیاهی است شرح میدهد و در ضمن مبانی نظری و عملی داروسازی را به تفصیل بیان میکند. ابوریحان محمد بن احمد بیرونی را میتوان پایه گذار داروسازی و گیاه شناسی بومی دانست. ابو منصور موفق الهروی کتاب الابنیه عن حقایق الادویه را در قرن 4 هجری به زبان فارسی نوشت با این کتاب سنت تازه ای از داروشناسی در ایران آغاز میشود که تا به حال ادامه یافته است. سید اسماعیل جرجانی دایره المعارف پزشکی و داروسازی خود را به نام ذخیره خوارزمشاهی در اوایل سده ششم هجری نوشت و اصطلاحات فنی پزشکی را بر پایه درستی استوار ساخت.
با غلبه مغولان چیزی بر پزشکی ایران افزوده نگردید. علی بن الانصاری معروف به حاج زین الدین عطار که او را بزرگترین داروساز دوره مغول خوانده اند کتاب اختیارات بدیعی را نگاشت. در این دوره علاوه بر داروهای گیاهی و داروشناسی سنگها نیز مورد استفاده قرار گرفت. مظفر بن محمد الحسین شفایی که معروفترین داروساز دوره شاه عباس است کتابی به نام طب شفایی در زمینه داروسازی نگاشت. این کتاب از این نظر که پایه کتاب فارماکوپئا پرسیکا نوشته فردریک آنژلوس قرار گرفته حائز اهمیت است. محمد مومن تنکابنی معرف به حکیم مومن پزشک شاه سلیمان صفوی کتاب مشهور تحفه المومنین را تالیف کرد. و سید حسن خان شیرازی کتاب مخزن الادویه را تالیف کرد که تا ایجاد مدرسه دارالفنون از آن استفاده میشد .
پس از افتتاح مدرسه داروسازی معلمان این مدرسه داروخانه ای طبق موازین اروپا در تهران دایر ساختند. در 1298 نظامنامه دارو فروشی وضع گردید و رشته داروسازی در 1301 شمسی در مدرسه عالی طب ایجاد شد.
شرکتهای داروسازی گل و داروسازی عبیدی را شاید بتوان از اولین سازندگان مواد دارویی در ایران دانست. بخش داروسازی مرکزی دانشگاه تهران در سال1321 تاسیس شد و به تهیه دارو برای بیمارستانهای دانشگاه تهران پرداخت. سال 1336 کارخانه تولیدارو و پس از آن بنگاه دارو پخش ایجاد گردید. در سالهای 36-58 تولید عمده داروها برعهده شرکتهایی بود که به صورت تحت لیسانس صنایع دارویی جهان کار میکردند. از 1360 به بعد نظام نامهای ژنریک جایگزین گردید.
محمد بن زکریا رازی داروساز و پزشک ایرانی *
ابوبکر محمد بن زکریا رازی طبیب فیلسوف شیمیدان داروسازو دانشمند بزرگ ایرانی در سال 251ق درری متولد شد درسال313ق درری فوت نمود .وی برای ایرانیان ومسلمانان همچون بقراط برای یونانیان و اروپائیان است وی در شیمی، فلسفه، ریاظیات، نجوم، ادب و شهره عام بود. وی اولین کتاب ایمنی شناسی جهان را بنام شمیه نوشت و رئیس بیمارستان عضدی و ری در زمان خود بود مهمترین کتب وی الحاوی یا الجامع الکبیراست که و تالیفات دیگر وی طب منصوری و کتاب الجدری و حصبه که در مورد آبله و سرخک نگاشته است ،برءالساعه و الشکوک علی الجالینوس وموارد دیگر****
+ نوشته شده در ساعت توسط mohammadhasan
|

يا ايها الرسل كلوا من الطيبات و اعملوا صالحا اني بما تعملون عليم:مومنون 51